مقدمه
جزئیات فاش شده از طرح صلح دولت ترامپ برای اوکراین حاکی از آن است که ایالات متحده می‌تواند شرکای اروپایی خود را کنار بگذارد و برای تسریع روند مذاکرات امتیازاتی به روسیه بدهد. به نظر می‌رسد که حمایت کاخ سفید از اوکراین در روز جمعه ۲۸ فوریه ۲۰۲۵ پس از آن که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور و جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در جریان نشست تنش‌آمیز دفتر بیضی ، رئیس‌جمهور اوکراین را مورد سرزنش قرار دادند، کاملاً از بین رفت. آنها ولودیمیر زلنسکی را متهم کردند که به طور جدی به دنبال راه‌هایی برای پایان دادن به درگیری‌های جاری با روسیه نیست. ترامپ در بیانیه‌ای در شبکه‌های اجتماعی پس از این دیدار اعلام کرد که «زلنسکی برای صلح آماده نیست، زیرا او احساس می‌کند مشارکت ما به او مزیت بزرگی در مذاکرات می‌دهد. در حالی که من مزیت نمی‌خواهم، صلح می‌خواهم.» مقامات کاخ سفید بلافاصله توضیح ندادند که آیا بیانیه ترامپ به معنای پایان کامل حمایت نظامی و بشردوستانه ایالات متحده از اوکراین است که در سه سال گذشته نزدیک به ۷۰ میلیارد دلار کمک نظامی از آمریکا دریافت کرده است. (۱)
پنتاگون گفته است که پول بیشتری برای جایگزینی تجهیزاتی که به کیف فرستاده است ندارد و کنگره بعید به نظر می‌رسد که به چنین حمایتی ادامه دهد. قرار بود تا زلنسکی در واشنگتن قراردادی را با دولت امضا کند که اجازه دسترسی آمریکا به مواد معدنی کمیاب خاکی اوکراین را در ازای کمک‌های اقتصادی و امنیتی که تاکنون ایالات متحده در طول جنگ داشته است را بدهد. مقامات کیف در تلاش برای حفظ حمایت ایالات متحده در حالی که واشنگتن به روسیه نزدیکتر می‌شود، بر سر این توافق مذاکره کرده‌اند. دولت ترامپ در ماه‌های آغازین خود رویکردی سختگیرانه در قبال اروپا در پیش گرفته است. جلسه روز جمعه دفتر کاخ سفید صمیمانه آغاز شد اما به سرعت به مناظره‌ای تند بین این سه رهبر تبدیل شد.
در این جلسه، ترامپ خطاب به زلنسکی گفت: «شما با زندگی میلیون‌ها نفر قمار می‌کنید. شما با جنگ جهانی سوم قمار می‌کنید و کاری که انجام می‌دهید بسیار بی‌احترامی به آمریکا است، باید قدردان باشید.» در هفته‌های اخیر، ترامپ زلنسکی را «دیکتاتور» خوانده و رئیس‌جمهور اوکراین را به تحریک جنگی که روسیه آغاز کرده است، متهم کرده است. در این میان، ایالات متحده مذاکره مستقیم با مسکو برای توافق صلح را آغاز کرده و اوکراین را به حاشیه رانده است. زلنسکی به نوبه خود هشدار داد که ایالات متحده برای همیشه از تجاوز روسیه در امان نخواهد بود و حمایت از مبارزه او علیه نیروی نظامی متجاوز به نفع همه دموکراسی‌های آزاد خواهد بود. او گفت: «شما اقیانوس خوبی دارید و اکنون آن را حس نمی‌کنید. اما شما آن را در آینده احساس خواهید کرد.» زلنسکی پس از مشاجره کاخ سفید را ترک کرد در حالی که قرار بود کنفرانس مطبوعاتی مشترک با ترامپ داشته باشد.
رهبران بریتانیا و فرانسه طی هفته‌های اخیر در تلاش برای لابی کردن ترامپ برای حفظ حمایت آمریکا از اروپا و به‌ویژه اوکراین، از واشنگتن بازدید کردند. (۲) اگرچه انتظار می‌رفت زلنسکی همچنان با ایالات متحده یک توافقنامه اقتصادی با هدف تامین مالی بازسازی اوکراین آسیب دیده از جنگ امضا کند، توافقی که دو کشور را برای سال‌های آینده به هم پیوند خواهد داد. این توافق که به‌عنوان گامی در جهت پایان دادن به جنگ سه ساله تلقی می‌شود، به اهمیت امنیت اوکراین اشاره دارد. بنابراین در این گزارش طرح ترامپ برای برقراری صلح بین روسیه و اوکراین و هم چنین سناریوها و پیامدهای احتمالی آن برای بازیگران تاثیرگذار با تاکید بر تجربه میسنک ۲ مورد بررسی قرار گرفته است.
طرح صلح ۱۰۰ روزه
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا و ولادیمیر پوتین، همتای روس خود روز چهارشنبه ۱۲ فوریه ۲۰۲۵ به مدت یک ساعت و نیم تلفنی گفتگو کردند. این مکالمه‌ای بود که سرگئی ناریشکین، رئیس سرویس اطلاعات خارجی روسیه بعداً آن را «عمیق و معنادار» توصیف کرد. در همان روز، پیت هگزث، وزیر دفاع ایالات متحده، به شرکای ناتو در مورد سنگ بنای سیاست جدید ایالات متحده در اوکراین توضیح داد. این موضوع پس از افشای خبری در یک تارنمای اوکراینی strana.today منتشر شد، که جزئیات آنچه را که ادعا می‌کرد «طرح صلح ۱۰۰ روزه» ایالات متحده برای اوکراین است، منتشر کرد. این طرح به طور رسمی تایید نشده است. (۳) اما در این بخش توضیح داده شده است که دولت ترامپ صلح را چگونه متصور است.
امتیازات ارضی به روسیه
اگر اطلاعات فاش شده از strana.today را باور کنیم، آتش‌بس در اوکراین باید تا ۲۰ آوریل برقرار شود. این جنگ در امتداد خط مقدم در شرق اوکراین متوقف خواهد شد، اما مستلزم خروج کامل نیروهای اوکراینی از منطقه کورسک روسیه است. (۴) ظاهراً این طرح همچنین پیش‌بینی می‌کند که ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، حاکمیت روسیه بر سرزمین‌های اوکراینی تحت کنترل روسیه را به رسمیت بشناسد. تاکنون زلنسکی این درخواست را رد کرده است. با این حال، در جلسه گروه تماس دفاعی اوکراین در مقر ناتو، هگزت پیشنهاد کرد که بازگشت به مرزهای اوکراین قبل از سال ۲۰۱۴، قبل از اینکه روسیه به طور غیرقانونی شبه جزیره کریمه را ضمیمه کند، هدفی غیر واقعی است که فقط جنگ را طولانی‌تر می‌کند و باعث رنج بیشتر می‌شود. (۵) بنابراین، کاملاً محتمل است که ایالات متحده از اوکراین بخواهد تا به طور رسمی سرزمین‌هایی را که به روسیه از دست داده است، به رسمیت بشناسد.
بستن درهای عضویت در ناتو
هگزت گفته است که هرگونه صلح پایدار باید شامل «ضمانت‌های امنیتی قوی برای اطمینان از عدم شروع مجدد جنگ» باشد. وی گفت که این نیروها باید توسط «نیروهای توانمند اروپایی و غیراروپایی» حمایت شوند. در واقع، این نیروها پس از دستیابی به آتش‌بس، منطقه حائل غیرنظامی را در امتداد خط مقدم زیر نظر خواهند داشت. دولت ترامپ نیروهای آمریکایی را در خاک اوکراین مستقر نمی‌کند. هگزت همچنین گفت که ایالات متحده باور ندارد که عضویت اوکراین در ناتو نتیجه واقع‌بینانه یک راه حل مذاکره شده است و پیشنهاد کرد که اگر نیروها به عنوان حافظ صلح در هر نقطه‌ای از اوکراین مستقر شوند، باید به عنوان بخشی از یک ماموریت غیر ناتو باشد. (۶)
قلمرو بازپس گرفته شده از ۲۴ فوریه ۲۰۲۲
منبع: Institute for the Study of War and AEI’s Critical Threats Project; as of January 21, 2025
ترامپ به دنبال صلح واقعی؟
پس از تماس تلفنی دونالد ترامپ با همتای روس خود، وی تمایل خود را برای مشارکت در مذاکرات صلح ابراز کرد. زلنسکی که پس از آن رئیس جمهور آمریکا تلفنی با وی صحبت کرد، گفت که آنها مذاکرات بسیار اساسی داشته‌اند و از علاقه واقعی رئیس جمهور ایالات متحده به چگونه می‌توانیم برای نزدیکتر کردن صلح واقعی با یکدیگر همکاری کنیم قدردانی کرد. او گفت که مهم است که هرگونه توافقی امنیت اوکراین را تقویت کند. بر اساس جزئیات فاش شده اولین گفتگوی مستقیم بین پوتین و زلنسکی در حدود ماه مارس انجام خواهد شد. (۷) ترامپ همچنین می‌خواهد در آینده نزدیک یک کنفرانس صلح بین‌المللی تشکیل دهد و ترتیبی دهد که یک طرح صلح با میانجیگری قدرت‌های برجسته جهانی انجام شود. از طرفی، آمریکا اتحادیه اروپا را به حاشیه رانده است به نظر می‌رسد که شرکای آمریکا در ناتو از رفتار اخیر ترامپ کاملا غافلگیر شده‌اند. آنها امیدوار بودند که جزئیات طرح صلح او در کنفرانس امنیتی مونیخ فاش شود و مورد بحث قرار گیرد. اما ظاهرا ترامپ تماس تلفنی خود با پوتین را با هیچ یک از متحدان اروپایی خود هماهنگ نکرده بود. (۸) در اتحادیه اروپا و همچنین در کیف پایتخت اوکراین، نگرانی فزاینده‌ای وجود دارد که مذاکرات آینده در مورد یک طرح صلح پایدار برای اوکراین، اتحادیه اروپا و اوکراین را به طور کامل دور می‌زند. به نظر می‌رسد از اتحادیه اروپا خواسته شود تا بخش بزرگی از هزینه‌های بازسازی را که بالغ بر ۵۰۰ میلیارد دلار (۴۸۰ میلیارد یورو) می‌شود، پوشش دهد. (۹)
بسیاری از کارشناسان امنیتی غربی و اوکراینی از طرح‌های فاش شده و موضع عمومی ایالات متحده انتقاد می‌کنند. کارلو ماسالا، کارشناس نظامی آلمانی، گفت که پوتین عملاً در این جنگ پیروز خواهد شد، زیرا موفق شد آمریکا را از این درگیری خارج کند. بوریس بوندارف، دیپلمات سابق روسی که در تبعید زندگی می‌کند و از منتقدان سرسخت پوتین است، بیان کرد که ترامپ می‌خواهد به نفع پوتین به سرعت به جنگ پایان دهد. وی افزود که رئیس جمهور آمریکا و نزدیکترین متحدانش به سادگی هیچ ایده‌ای در مورد پوتین ندارند. تاریخ ۹ می که توسط strana.today به عنوان آخرین مهلت برای انعقاد یک طرح صلح فاش شد نیز قابل توجه است. در روسیه، این روز به یاد پیروزی اتحاد جماهیر شوروی بر آلمان نازی در سال ۱۹۴۵ است. (۱۰)
درس‌های معامله مینسک: شکستن چرخه جنگ روسیه و اوکراین
برای دستیابی به توافق صلح و آتش‌بس بین روسیه و اوکراین و همچنین نقش بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در این بحران توجه به تلاش‌های قبلی برای درس آموزی صلح آینده ضروری است. برخی از قراردادهای صلح به صلح و برخی دیگر به جنگ بیشتر منجر می‌شود. قرارداد مینسک ۲ با هدف پایان دادن به حمله محدود روسیه به اوکراین در سال ۲۰۱۵ انجام شد، اما در عوض زمینه را برای حمله گسترده روسیه در سال ۲۰۲۲ فراهم کرد. ایالات متحده به عنوان یکی از میانجی‌گرها باید از توافق مینسک درس بگیرد وگرنه درگیری مستقیم روسیه و ناتو را محتمل خواهد کرد. اگرچه باید گفت مینسک ۲ توافق ضعیفی بود و هیچ چیز خاصی را به روسیه تحمیل نکرد، غرب می‌توانست به اوکراین در رسیدن به توافق قوی‌تری در سال ۲۰۱۵ کمک کند.
مینسک ۲ ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه را امیدوار کرد که بتواند بدون جنگ در اوکراین پیروز شود. روسیه در سال ۲۰۱۴ به دنبال کنترل اوکراین به حمله نظامی متوسل شد و در واقع توانست پیروز جنگ باشد و کریمه را ضمیمه سرزمین خود کرد. مینسک ۲ راهی را پیش روی پوتین قرار داد تا از اوکراین بخواهد که کنترل سیاست‌های داخلی خود را به روسیه بدهد که در نهایت منجر به حمله مجدد تمام عیار در سال ۲۰۲۲ شد. این بدین معناست که غرب از سال ۲۰۱۴ در مقابله با خواسته‌های واقعی روسیه شکست خورده است. مینسک ۲ توهم غرب را تقویت کرد که پوتین در صورت دریافت زمین یا حمایت غرب از اوکراین یا تلاش بیشتر برای مذاکره با پوتین، ممکن است به سادگی تنش را حل کند. این توافق همچنین بهانه‌ای برای کسانی داد که اهداف کرملین را درک می‌کردند اما به هر حال به دنبال بازگرداندن روابط با روسیه بودند.
ولادیسلاو سورکوف، مشاور نزدیک پوتین در سال ۲۰۱۴، در سال ۲۰۲۴ گفت که مینسک ۲ اولین تقسیم اوکراین را مشروعیت بخشید. سخنان سورکوف هدف روسیه برای نابودی اوکراین به عنوان یک کشور و استفاده از توافق مینسک برای این کار را تایید می‌کند. وی افزود: «صلح چیزی جز ادامه جنگ با ابزارهای دیگر نیست». (۱۱) عدم موفقیت ترامپ برای میانجیگری بین مسکو و کیف، حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ را تأیید می‌کند و به پوتین امیدوار می‌دهد که در طول زمان به بخش بیشتری از خاک اوکراین پیشروی کند. یک جنگ بزرگتر به معنای هزینه بیشتر برای ایالات متحده و خطر تشدید فاجعه است. دولت ترامپ به دنبال این است که فرصت تاریخی برای شکستن چرخه جنگ آشکار بین روسیه و اوکراین از طریق توافق صلح را از دست ندهد.
زمینه‌های مینسک ۲
پوتین از زمانی که در سال ۲۰۰۰ به قدرت رسید تلاش کرده است تا اوکراین را به شیوه‌های مختلف کنترل کند. روسیه در سال ۲۰۰۳ تلاش کرد و نتوانست اوکراین را به سمت اتحادیه اقتصادی تحت رهبری روسیه تحت فشار بگذارد. (۱۲) روسیه در اواسط دهه ۲۰۰۰ تلاش کرد که بر سیاست اوکراین مسلط شود. (۱۳) روسیه در اواسط دهه ۲۰۱۰ از طریق رئیس جمهور محبوب اوکراین ویکتور یانوکوویچ نفوذ خود را بر سیاست اوکراین گسترش داد. اوکراینی‌ها در سال ۲۰۱۴ یانوکوویچ اقتدارگرا را در انقلاب یورومیدان بیرون راندند. در حالی که اوکراین پس از یورومیدان در حال تثبیت بود، روسیه از لحظه آسیب‌پذیری اوکراین برای حمله به اوکراین استفاده کرد. نیروهای نظامی روسیه در مارس ۲۰۱۴ شبه جزیره کریمه را تصرف کردند. سپس روسیه سعی کرد حداقل شش منطقه جنوب شرقی اوکراین را تحت کنترل درآورد. روسیه بخش‌هایی از مناطق لوهانسک و دونتسک را در شرق تصرف کرد، اما مقاومت اوکراین برنامه‌های کرملین برای تصرف مناطق دیگر را خنثی کرد. (۱۴)
کرملین از ارتش منظم روسیه و نیروهای نامنظمی که روسیه در اوکراین ایجاد کرد (به اصطلاح جمهوری‌های خلق دونتسک و لوهانسک) در جریان حملات سال ۲۰۱۴ به اوکراین استفاده کرد. (۱۵) توافقنامه مینسک ۲ در سال ۲۰۱۵ تلاش کرد تا از طریق آتش بس و اقدامات سیاسی به درگیری پایان دهد. نمایندگان اوکراین، روسیه و سازمان امنیت و همکاری اروپا مینسک ۲ را در فوریه ۲۰۱۵ امضا کردند. (۱۶) پس از آن روسیه با آغاز حمله خود به اوکراین در سال ۲۰۲۲، این توافق خود به خود از بین رفت. (۱۷)
اهداف روسیه در اوکراین
پیروزی در اوکراین برای پوتین همیشه به معنای کنترل بیشتر سرزمینی، مجبور کردن اوکراین به بی‌طرفی یا مقابله با ناتو بوده است. پوتین به دنبال بخشی از اوکراین نیست. تصرف کریمه و بخش‌هایی از دو منطقه شرقی اوکراین در سال ۲۰۱۴ برای پوتین کافی نبود، بنابراین در سال ۲۰۲۲ مجددا حمله کرد. بحث بی طرفی نیست. اقدامات خود روسیه اوکراین را بی طرف‌تر کرده است. اوکراین در سال ۲۰۱۴ حتی پس از انقلاب یورو میدان یک کشور غیر متعهد بود و در دسامبر ۲۰۱۴ از وضعیت غیر متعهد خود صرف نظر کرد. (۱۸)
موضوع عضویت اوکراین در ناتو یکی از مسائل اساسی است. روسیه با عضویت اوکراین در ناتو مخالف است. اقلیتی از اوکراینی‌ها قبل از سال ۲۰۱۴ از عضویت در ناتو حمایت کردند. اکثریت حمایت‌ها پس از حمله روسیه صورت گرفت. (۱۹) نگرانی روسیه از عضویت قریب الوقوع اوکراین در ناتو نیز باعث حمله سال ۲۰۲۲ نشد. پوتین عملاً از پیوستن اوکراین به ناتو تا سال ۲۰۲۲ جلوگیری کرده بود. (۲۰) پوتین همچنین در سال ۲۰۲۴ به صراحت گفت که بایدن پیشنهاد کرد بررسی عضویت اوکراین در ناتو را به مدت ۱۰ سال به تعویق بیاندازد، اما پوتین آن را رد کرد. چیزی که پوتین به آن اهمیت می‌دهد کنترل اوکراین برای جلوگیری از حضور ناتو در منطقه است. پوتین در گفتار و عمل به صراحت گفته است که معتقد نیست اوکراین یک کشور مستقل است یا حق دارد که یک کشور مستقل باشد که بتواند اتحادهای خود را انتخاب کند. (۲۱) از نظر کرملین، جنگ در اوکراین نیز بر سر نظم جهانی جدیدی است که به نفع روسیه است. پوتین به دنبال جهانی است که در آن بتواند اراده روسیه را بدون هیچ گونه عقب‌نشینی بر کشورهای دیگر تحمیل کند و ایالات متحده مانعی بر سر راه دیدگاه پوتین است. ایالات متحده در دوره بایدن به اوکراین کمک کرد تا روسیه را از تحمیل اراده خود از نظر نظامی باز دارد. (۲۲) پوتین مدت‌ها تلاش کرده است که اتحاد ناتو را بشکند. او همچنین به دنبال استفاده از حمله به اوکراین برای وادار کردن ناتو به کنار گذاشتن اصول خود، مانند سیاست درهای باز بود هدفی که پوتین همچنان دنبال می‌کند. (۲۳)
معایب مینسک ۲
مینسک دوم به روسیه اجازه داد تا به عنوان یک میانجی در مناقشه‌ای که یک طرف آن است حضور یابد. اوکراین تا سال ۲۰۱۴ بدون درگیری بود، سپس روسیه به آن حمله کرد. روسیه جنگ خود را به عنوان یک مساله داخلی اوکراین توصیف کرد. با این حال، جمهوری‌های خلق دونتسک و لوهانسک مستقل نبودند و کرملین از آنها حمایت کرد. پوتین مجبور شد در سال ۲۰۱۴ نیروهای منظم روسیه را در اوکراین مستقر کند تا از شکست جمهوری‌های خلق دونتسک و لوهانسک به نیروهای اوکراینی جلوگیری کند. (۲۴) با این حال، توافق مینسک ۲ هیچ تعهدی را بر روسیه جز در مورد اوکراین و تشکیلات مسلح مناطق خاصی از مناطق دونتسک و لوهانسک تحمیل نکرد. (۲۵) در این توافقنامه هرگز قید نشده بود که نیروهای روسی در اوکراین حضور داشته باشند و فقط به برخی «تشکیل‌های مسلح خارجی» نامشخص اشاره کرد. بنابراین، این توافق تا حد زیادی این فرض روسیه را پذیرفت که درگیری داخلی اوکراین است. ایالات متحده با اینکه یکی از امضاکنندگان مینسک ۲ نبود، اما تحریم‌هایی را علیه روسیه به دلیل نقض مینسک ۲ اعمال کرد. (۲۶)
مینسک دوم به پوتین امیدواری داد که بتواند از این توافق برای به دست گرفتن کنترل اوکراین بدون جنگ استفاده کند. این توافق خواستار آن بود که اوکراین قانون اساسی خود را اصلاح کند تا استقلال بیشتری به جمهوری‌های خلق دونتسک و لوهانسک تحت کنترل روسیه بدهد و نقش آنها را در سیاست اوکراین گسترش دهد. (۲۷) اگر به طور کامل اجرا می شد، مینسک ۲ به روسیه اهرم دائمی کنترل بر تصمیم‌گیری اوکراین را می‌داد. به عبارت دیگر، مینسک دوم راهی را به پوتین داد تا به طور داوطلبانه به روسیه کنترل تصمیمات داخلی اوکراین را بدهد. بدین ترتیب مینسک دوم فرض پوتین را پذیرفت که حاکمیت اوکراین دارای محدودیت است.
کرملین هر سال پس از سال ۲۰۱۵ از توافق مینسک برای کنترل اوکراین استفاده می‌کرد. آخرین تلاش قابل توجه روسیه در سال ۲۰۲۰ صورت گرفت. سپس ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، بر اساس وعده صلح به مبارزات انتخاباتی پرداخت. پوتین سعی کرد دولت اوکراین را وادار به مشروعیت بخشیدن به جمهوری‌های خلق دونتسک و لوهانسک تحت حمایت روسیه کند. (۲۸) مینسک ۲ هیچ مکانیزم اجرایی واقعی نداشت و به روسیه اجازه می داد تا شدت درگیری را افزایش دهد. سازمان امنیت و همکاری اروپا نقض آتش بس را زیر نظر داشت، اما توانایی سازمان امنیت و همکاری اروپا برای نظارت بی‌طرف محدود بود. روسیه در سازمان امنیت و همکاری اروپا نفوذ دارد، زیرا یکی از کشورهای عضو این سازمان است. (۲۹) بنابراین، مینسک دوم هیچ بازیگر به اندازه کافی قوی‌ای برای اجرای آتش بس نداشت.
پیامدهای مینسک ۲
مینسک دوم علت اصلی درگیری را تقویت کرد و به جنگ بزرگتری منجر شد. قرارداد مینسک ۲ نامی از دولت متجاوز نداشت و در نتیجه ذهنیت کرملین را تقویت کرد که به دنبال کنترل اوکراین بود و روسیه را در وهله اول مجبور به حمله به اوکراین کرد. همچنین پوتین را متقاعد کرد که در صورت نقض توافق یا حتی حمله مجدد، غرب در مقابل او ایستادگی نخواهد کرد. بنابراین، ضعف‌های مینسک، زمینه را برای حمله ۲۰۲۲ فراهم کرد. کرملین می‌توانست پس از مینسک ۲ صلح را انتخاب کند که به پوتین آنچه را که در آن زمان می‌خواست داد. پوتین به طور همزمان ابزار روسیه را برای حملات آینده به اوکراین گسترش داد تا از خطرات احتمالی تحرکات اوکراین و ناتو در مرزهای خود جلوگیری کند. بنابراین روسیه توانایی نظامی خود را به میزان قابل توجهی افزایش داد. (۳۰) تاکتیک پوتین به این ترتیب اتخاذ شد که از طریق کریمه و بخش‌هایی از دونتسک و لوهانسک که در سال‌های ۲۰۱۴-۲۰۱۵ تحت کنترل بود، حملات خود علیه اوکراین را رهبری کند. (۳۱) بنابراین روسیه نیروهای خود را در سال ۲۰۲۰ در بلاروس مستقر کرد، سپس از کریمه، شرق اوکراین و بلاروس به عنوان سکوی پرتاب در حمله خود به اوکراین در سال ۲۰۲۲ استفاده کرد. (۳۲)
مینسک ۲ به روسیه زمان داد تا برای یک جنگ بزرگتر آماده شود. پوتین مجبور شد در سال ۲۰۱۵ به کمتر از اهدافش در اوکراین بسنده کند. روسیه قصد داشت حداقل شش منطقه جنوب شرقی اوکراین را فراتر از کریمه (به اصطلاح پروژه نووروسیا) (۳۳) کنترل کند. (۳۴) پوتین در سال ۲۰۱۴ «نووروسیا» را شامل مناطق خارکف، لوهانسک، دونتسک، خرسون، میکولائیف و اودسا تعریف کرد. (۳۵) وی در نهایت مجبور شد طرح نووروسیا را کنار بگذارد. کرملین تنها پس از مداخله آشکار ارتش منظم روسیه توانست آن مناطق را حفظ کند. (۳۶) پوتین هنوز آماده استقرار ارتش منظم روسیه در آن مقیاس برای تضمین کنترل همه مناطق نووروسیا نبود. مینسک ۲ به کرملین اجازه داد تا دستاوردهای خود در شرق اوکراین را متوقف کند و توانایی نظامی خود را قبل از حمله سال ۲۰۲۲ افزایش دهد.
مینسک ۲ ضعف رهبری در غرب را تقویت کرد. تفکرات اشتباه منجر به تصمیمات ضعیف غرب شد که جنگ را طولانی کرد. مینسک دوم، با تبرئه عملی روسیه، تفکر غرب در مورد جنگ را گل‌آلود کرد. پوتین از قالب نرماندی (روسیه، اوکراین، آلمان، فرانسه) و توافق مینسک استفاده کرد تا با اوکراین به عنوان بازیگری خطرناک مقابله کند. وی از اوکراین خواست که مفاد سیاسی مینسک ۲ را اجرا کند و اوکراین نپذیرفت. اوکراین اصرار داشت که مفاد امنیتی (آتش بس پایدار، عقب نشینی دارایی‌های نظامی روسیه و برقراری مجدد کنترل اوکراین بر مرزهای خود) باید ابتدا اجرا شود. (۳۷) کرملین از امتناع اوکراین برای تسلیم شدن به خواست پوتین استفاده کرد تا کیف را به عنوان «برهم زننده صلح» معرفی کند. (۳۸)
پیام واقعی روسیه به اوکراین همیشه این بوده است: «اگر از تسلیم امتناع کنید، صلح را از بین می‌برید.» پیام روسیه امروز به اوکراین نیز این است که «اگر شما از پذیرش حاکمیت روسیه امتناع کنید، جایی که به زور مردم عادی را بسیج می‌کنید تا بجنگند صلح را از بین می‌برید». (۳۹) امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، بارها تلاش کرد تا میان روسیه و اوکراین در چارچوب مینسک ۲ میانجیگری کند و ساعت‌ها با پوتین صحبت کرد. (۴۰) در حالی که مکرون فکر می‌کرد به اوکراین کمک می‌کند، به کرملین نیز کمک می‌کرد تا معادل‌سازی‌ها را تداوم بخشد. «فرمول اشتاین مایر» نمونه دیگری از «راه‌حل» غربی بود که از پیش‌فرض روسیه حمایت می‌کرد. در سال ۲۰۱۶، اشتاین مایر، وزیر امور خارجه سابق آلمان، پیشنهاد داد در صورت برگزاری انتخابات «آزاد و عادلانه» بر اساس قوانین اوکراین و تحت نظارت سازمان امنیت و همکاری اروپا، به دونتسک و لوهانسک وضعیت «خودگردانی» ویژه اعطا شود. (۴۱) این فرمول برگزاری انتخابات عملا بر اساس شرایط روسیه بود.
مینسک دوم به کرملین کمک کرد تا هرگونه حمایت غرب از اوکراین را تشدید کند، امری که باعث طولانی شدن جنگ روسیه شد. (۴۲) ایالات متحده برای مدت طولانی بحث می‌کرد که آیا به اوکراین قابلیت‌های دفاعی مانند موشک‌های ضد تانک جولین ارائه دهد یا خیر. (۴۳) سپس رئیس جمهور دونالد ترامپ در نهایت جولین را در سال ۲۰۱۸ تقریباً چهار سال پس از شروع جنگ ارسال کرد. (۴۴) خود بازدارندگی غربی منجر به از دست رفتن فرصت‌ها برای اوکراین در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ شد. (۴۵) اگر غرب به اوکراین کمک نظامی نمی‌کرد و برای عملیات‌های متوالی پس از شکست روسیه در نبرد کیف در بهار ۲۰۲۲ یا پس از پایان حمله روسیه در تابستان ۲۰۲۲ برنامه‌ریزی می‌کرد، اوکراین امروز به صلح پایدار نزدیکتر می‌شد.
طرح صلح ترامپ برای اوکراین
دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، در حال بررسی ایجاد یک منطقه حائل ۸۰۰ مایلی بین نیروهای روسیه و اوکراین است که توسط نیروهای اروپایی و بریتانیایی گشت‌زنی می‌شود. این طرح برای توقف درگیری در امتداد خط مقدم فعلی پیش بینی شده است. در مقابل، اوکراین باید پیوستن به ناتو را ۲۰ سال به تعویق بیاندازد. در عین حال، ایالات متحده قول می‌دهد که به ارسال سلاح به اوکراین برای جلوگیری از حملات بیشتر ادامه دهد. (۴۶) قابل ذکر است که ایالات متحده هیچ برنامه‌ای برای تأمین نیرو برای گشت زنی در منطقه حائل یا تأمین مالی این مأموریت ندارد. آمریکا می‌تواند آموزش و پشتیبانی دیگری ارائه دهد، اما در بحث سلاح اروپایی‌ها نقش خواهند داشت. ترامپ گفت لهستانی‌ها، آلمانی‌ها، انگلیسی‌ها و فرانسوی‌ها باید درگیر شوند. ولادیمیر پوتین در سخنرانی خود در سوچی تاکید کرد که پیشنهادهای ترامپ در مورد تمایل به از سرگیری روابط با روسیه و کمک به غلبه بر بحران اوکراین شایسته توجه است. اما کارشناسان به مشکلات جدی این طرح اشاره می‌کنند.
ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، پیش از این هشدار داده بود که هرگونه تلاش برای راضی کردن روسیه برای اروپا به معنای خودکشی است. وی تاکید کرد نباید این توهم را داشته باشید که صلح عادلانه را می‌توان با نشان دادن ضعف خرید.
امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، از اروپا خواست به جای اینکه تابع تصمیمات دیگران باشد، تاریخ خود را بنویسد. به نوبه خود، رئیس کمیسیون اروپا، اورسولا فون درلاین، به ضرورت اتحاد اروپا اشاره کرد. گزینه‌های طرح دیگری نیز وجود دارد. جی دی ونس، معاون رئیس جمهور ترامپ، پیشنهاد می‌کند در ازای بی‌طرفی اوکراین، سرزمین‌های تصرف شده را به روسیه واگذار کند. طرح دیگری که توسط مشاوران ترامپ، کیت کلوگ و فرد فلیتز ارائه شد، در صورت امتناع اوکراین از مذاکرات، کمک‌های خود به اوکراین را قطع می‌کند. ولادیمیر فسنکو، کارشناس سیاسی اوکراینی معتقد است که کیف ممکن است با تاخیر در ورود به ناتو در ازای تضمین‌های امنیتی جدی مشابه توافق‌های آمریکا با کره جنوبی و رژیم صهیونیستی موافقت کند. (۴۷)
با این حال، به نظر می‌رسد طرف روسی برنامه‌های بلندپروازانه‌تری دارد. به گفته دیمیتری ترنین، مفسر سیاسی روسی، کرملین نه تنها خواستار به رسمیت شناختن «واقعیت‌های جدید سرزمینی»، بلکه امتیازاتی برای ساختار سیاسی آینده اوکراین، پتانسیل نظامی و موقعیت ژئوپولیتیک آن است. انتخاب نهایی طرح تا حد زیادی به دولت ترامپ بستگی دارد. ریچارد گرنل، سفیر سابق ایالات متحده در آلمان، از ایده «مناطق خودمختار» در اوکراین حمایت می‌کند که یادآور توافقات شکست خورده مینسک است. در همین حال، جرج آزبورن، سیاستمدار بریتانیایی گفت که بدون حمایت آمریکا، اروپا نمی‌تواند به کمک اوکراین ادامه دهد. او گفت: «آیا انتظار پیروزی کامل برای اوکراین، بیرون راندن کامل روسیه از خاک اوکراین، واقع بینانه است؟» قبلاً وال استریت ژورنال نیز نوشت که طرح دونالد ترامپ برای پایان دادن به جنگ در اوکراین شامل توقف درگیری در امتداد خط مقدم فعلی است. این ممکن است روس‌ها را تشویق کند تا در جنگ فعال‌تر شوند. (۴۸)
در میان شروطی که تیم ترامپ برای اوکراین مطرح کرده است، که شامل بندهایی درباره عدم ورود این کشور به ناتو و انصراف از ادعای سرزمین‌های از دست رفته است، ترامپ پیشنهاد مدرنیزه کردن نیروهای مسلح اوکراین و تضمین احیای سریع کشور را با هزینه بودجه اعضای اتحادیه اروپا داده است. در این میان، روسیه و اوکراین هر دو همچنان ادعا می‌کنند که تنها بر اساس نتایج تسلیم واقعی طرف بازنده «غیرنظامی‌سازی و نازی‌زدایی» در برابر «مرزهای ۱۹۹۱» آماده گفتگو درباره صلح هستند. بلافاصله پس از توافق احتمالی، همانطور که دونالد ترامپ پیشنهاد می‌کند، یک کنفرانس بین‌المللی صلح برگزار می‌شود که توافق بین اوکراین و روسیه را اصلاح می‌کند. ایالات متحده، چین، برخی از کشورهای اتحادیه اروپا و جنوب جهانی ممکن است در آن شرکت کنند. (۴۹)
با شرایط سخت پایان دادن به درگیری در اوکراین در مجموع در طرح ارائه شده دونالد ترامپ ۷ شرط اساسی برای توقف خصومت وجود دارد:
۱. اوکراین چشم‌انداز عضویت در ناتو را رد و بی‌طرفی خود را اعلام می‌کند. ناتو تصمیم ممنوعیت ورود اوکراین را در یک اجلاس ویژه تایید می‌نماید.
۲. اوکراین تا سال ۲۰۳۰ به عضویت کامل اتحادیه اروپا در می‌آید، در حالی که طرف اروپایی تعهدات مالی برای بازسازی کشور پس از جنگ را بر عهده می‌گیرد.
۳. اگر اوکراین مسیر گفتگوی صلح را سخت نکند ایالات متحده تسلیح مجدد و نوسازی آن را تضمین می‌کند.
۴. اوکراین از هرگونه تلاش نظامی و دیپلماتیک برای بازپس‌گیری سرزمین‌های از دست رفته خودداری می‌کند. در عین حال، رسماً موظف به به رسمیت شناختن حاکمیت روسیه بر آنها نخواهد بود.
۵. آمریکا و اتحادیه اروپا بلافاصله پس از انعقاد توافقنامه صلح، برخی از تحریم‌های روسیه را لغو می‌کنند و بقیه آن طی سه سال آینده میسر خواهد بود. اول از همه، این مربوط به محدودیت در واردات گاز و نفت است.
۶. اوکراین متعهد می‌شود که به احزابی که طرفدار حفاظت از زبان روسی و همزیستی مسالمت‌آمیز با روسیه هستند اجازه دهد در انتخابات شرکت کنند. آزار و اذیت زبان روسی و کلیسای ارتدکس اوکراین متوقف می‌شود.
۷. نکته خاصی در مورد ورود نیروهای حافظ صلح خارجی به منطقه جنگی ذکر شده است. پیشنهاد می‌شود پس از رایزنی‌های ویژه با روسیه و اوکراین به طور جداگانه در مورد آن بحث شود. از جمله، به موازات آغاز کنفرانس صلح، طرفین باید مبادله اسیران جنگی را بر اساس فرمول «همه برای همه» آغاز کنند.
آخرین مورد از فهرست ابتکارات دونالد ترامپ، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و سپس پارلمانی در اوکراین است. آنها در گذشته به دلیل حکومت نظامی لغو شده بودند، اما دوباره برگزار خواهند شد. سوال اصلی که در این زمینه مطرح می‌شود مربوط به توافق احتمالی روسیه برای بحث در مورد پیشنهادهای صلح در قالب و شرایطی است که دونالد ترامپ ترسیم کرده است. ولادیمیر پوتین بارها تاکید کرده است که طرف روسی آماده بررسی همه گزینه‌های حل و فصلی است که ایالات متحده در این زمینه ارائه خواهد کرد. البته وجود ابتکارات صلح به این معنا نیست که امکان حل مناقشه وجود خواهد داشت. حتی اگر طرفین تمایل صمیمانه‌ای برای مشارکت در مذاکرات نشان دهند و به بهانه‌های مختلف در آن کارشکنی نکنند، گفتگوی کاهش تنش همچنان به شدت دشوار خواهد بود.
همانطور که الکسی نائوموف، کارشناس شورای امور بین‌الملل روسیه معتقد است، ابتکارات صلح دونالد ترامپ، اگرچه ممکن است در آینده آغازگر گفتگوی روسیه و اوکراین باشد، اما همچنان خام باقی مانده و قادر به حل‌و‌فصل تضادهای انباشته شده به شکل فعلی نیست. وی گفت: از دیدگاه دونالد ترامپ، این ابتکارات منطقی و منسجم به نظر می‌رسد: اگر اوکراین تضمین‌های امنیتی از اتحادیه اروپا دریافت کند، روسیه یک کشور بی‌طرف در مرزهای خود خواهد داشت. به گفته وی، اکنون طرف اوکراینی موضوع امنیتی را به روشی مشابه بررسی می‌کند. حتی اگر حقوق روس‌ها و روحانیون کلیسا به صورت متعارف احیا شوند و احزاب قانونی طرفدار روسیه احیا شوند، الکسی نائوموف معتقد است که اوکراین هرگز از وضعیتی که روسیه «مثل شمشیر داموکلس» بر فراز سرزمین‌هایش آویزان خواهد شد، راضی نخواهد شد. اما حتی اگر آن‌طور که این کارشناس سیاسی معتقد است، توافق به شکل فعلی امضا شود، «دنیای بدون برنده» تنها منجر به بی‌اعتمادی مزمن بین امضاکنندگان آن خواهد شد. در آینده، این ممکن است منجر به تلاش‌های جدیدی برای متزلزل کردن وضعیت موجود با استفاده از زور شود و این مسئله به نفع اوکراین نیست. روسیه نیز به یک وضعیت باثبات و قابل پیش بینی نیاز دارد. هر دولت و جامعه‌ای سعی می‌کند از موقعیت شمشیر برافراشته خارج شود. البته برای مدت کوتاهی می‌توان اختلافات را متوقف کرد، اما در شرایط تاریخی آینده این می‌تواند یک شوخی بی‌رحمانه باشد. (۵۰)
فشار ترامپ بر روسیه و چین
ترامپ قصد دارد از روش‌های سخت فشار بر روسیه برای پایان دادن به جنگ اوکراین استفاده کند. این طرح شامل تحریم‌های اقتصادی، باج خواهی و دخالت احتمالی چین برای تأثیرگذاری بر پوتین است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا مصمم است با استفاده از روش‌های فشار قاطع بر روسیه، به جنگ اوکراین پایان دهد. طرف آمریکایی تشخیص می‌دهد که روسیه زمان محدودی برای حل مناقشه دارد. پایان دادن به جنگ در ۱۰۰ روز ممکن است واقعی باشد، با قضاوت اینکه ترامپ چقدر قاطعانه شروع به عمل کرد و چگونه در حال مذاکره است، کمی دشوار است.
ترامپ می‌داند که صحبت با پوتین اگر بر خلاف منافع ملی آن کشور باشد فایده‌ای ندارد. در واقع ترامپ یک اولتیماتوم به نخبگان روسیه داد و می‌تواند فوراً وارد عمل و باج گیری مثلاً با کاهش قیمت نفت شود. ترامپ نه تنها به خاطر روسیه، بلکه برای صنعتی کردن اقتصاد و کاهش تورم در آمریکا به کاهش قیمت نفت نیاز دارد. بنابراین در چنین شرایطی طرف آمریکایی منتظر کسی نخواهد ماند. اگر ترامپ متوجه شود که روسیه به خواسته‌های او پاسخ نمی‌دهد، فورا اعلام خواهد کرد که چه چیزی آن را تهدید می‌کند. به عنوان مثال، رئیس جمهور ایالات متحده اکنون در حال اخراج مهاجران از ایالات متحده است، از جمله کودکان نخبگان روسی که در آمریکا زندگی می‌کنند. (۵۱)
مرحله بعدی راهبرد ترامپ می‌تواند افزایش فشار بر چین به منظور مشارکت آن در حل مناقشه با روسیه باشد. یکی از روش‌های چنین فشاری می‌تواند وضع عوارض بر کالاهای چینی باشد. در ابتدا، عوارض می‌تواند ۱۰ درصد باشد که سیگنالی برای پکن برای اقدام فعال‌تر خواهد بود. در صورت عدم پیشرفت، این درصد می‌تواند به ۱۵ درصد برسد. هدف از این راهبرد، وادار کردن چین به نفوذ بر روسیه با استفاده از اهرم‌های خود است. چین ممکن است یک میانجی کلیدی باشد که قادر به افزایش فشار اقتصادی و سیاسی بر کرملین است. این رویکرد بخشی از سیاست کلی ایالات متحده است که نشان دهنده نقش آن به عنوان یک رهبر جهانی است. از سال ۱۹۴۵، سیاست آمریکا اغلب مبتنی بر استفاده از زور و اقدامات خشن برای حفظ دموکراسی در جهان آزاد بوده است. درگیری‌ها در کره، ویتنام، لائوس و سایر مناطق این روند را تایید می‌کند.
ترامپ با ادامه این خط، از انجام اقدامات سخت‌تر دریغ نخواهد کرد، حتی اگر این امر مستلزم اتهام «امپریالیسم» باشد. اگر روسیه به امتناع از امتیازات ادامه دهد، وضعیت اقتصادی آن ممکن است پیچیده‌تر شود. در این زمینه، ترامپ احتمالاً خواسته‌های خود از روسیه را افزایش خواهد داد. به ویژه، او می‌تواند اصرار کند که روس‌ها ۳۰۰ میلیارد دلار غرامت از حساب‌های مسدود شده خود بپردازند. (۵۲) اما سوال اصلی این است که آیا اراده سیاسی برای استفاده از این فرصت‌ها وجود خواهد داشت. آمریکایی‌ها می‌توانند هر چه را که می‌خواهند از روسیه بیرون بکشند. اگر کرملین تصمیم بگیرد که جنگ‌های بدون قوانین را به راه بیندازد، ایالات متحده می‌تواند به روشی مشابه پاسخ دهد. ترامپ از قبل به چنین سناریویی اشاره می‌کند، زیرساخت‌های روسیه ممکن است به قدری ویران شود که بازسازی آن غیرممکن باشد. این می‌تواند توسط افراد ناشناس، و نه لزوما اوکراینی‌ها، به طور موثر انجام شود.
سناریوهای احتمالی برای آینده اوکراین
همه جنگ‌ها، صرف نظر از مدت یا ماهیتشان، در نهایت به پایان می‌رسند. از زمان شروع حمله روسیه به اوکراین، پیش‌بینی‌های متعددی مطرح شده است که بسیاری از آنها با تداوم جنگ بیش از حد انتظار کمتر شده‌اند. انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده نشان دهنده تغییر احتمالی در سیاست ایالات متحده به سمت کاهش حمایت از اوکراین است. علاوه بر این، استفاده اوکراین از موشک‌های ایالات متحده و موشک‌های بالستیک تلافی جویانه روسیه، تشدید بحران جنگ را نشان می‌دهد.
محققان دیدگاه‌های مختلفی در مورد چگونگی پایان جنگ‌ها ارائه می‌دهند. کلاوزویتز استدلال می‌کند که آنها زمانی به این نتیجه می‌رسند که اهداف سیاسی در طول زمان نامربوط یا دست نیافتنی شوند. ایکله بر نیاز رهبران به انتخاب‌های سخت علیرغم ترس از ضعیف به نظر رسیدن در تصمیم‌گیری تاکید می‌کند. رز بر اهمیت برنامه‌ریزی روشن پس از جنگ برای صلح پایدار برای پایان دادن به جنگ تاکید می‌کند. وند استدلال می‌کند که جنگ‌ها واقعاً زمانی پایان می‌یابند که دشمنان دیگر یکدیگر را به عنوان دشمن درک نکنند و میرشایمر بر نقش تغییر قدرت تعیین‌کننده و شناخت متقابل هزینه‌های جنگ اشاره دارد.
برای پیش بینی پایان جنگ در اوکراین، درک اهداف هر یک از طرفین ضروری است. از همان ابتدا، نیات روسیه کمی نامشخص بود آیا قصد داشت تمام یا بخش‌هایی از اوکراین را فتح کند، مرزهایش را گسترش دهد یا در مذاکرات با غرب اهرمی به دست آورد. در ابتدا، روسیه مطمئن‌تر به نظر می‌رسید، اما با تشدید مقاومت اوکراین و تحمیل هزینه‌ها، اهداف آن تغییر کرد و روسیه اکنون برای مذاکره مصمم است و عمدتاً به دستاوردهای ارضی، بی طرف نگه داشتن اوکراین و جلوگیری از دخالت مستقیم ناتو علاقه‌مند است. (۵۳)
اهداف اوکراین ساده‌تر است و تمامیت ارضی و عضویت آینده در ناتو را شامل می‌شود. این کشور همچنین به دنبال حمایت مستمر ناتو در طول جنگ است و هدف آن عضویت پس از آن است، اگرچه قدرت مذاکره محدود خود را به رسمیت می‌شناسد. توافق نهایی تا حد زیادی به روسیه، ایالات متحده و متحدانش بستگی دارد. برای دو مورد اخیر، اولویت اصلی دفاع از خاک اوکراین و در عین حال جلوگیری از گسترش جنگ یا درگیر شدن مستقیم آنهاست. در دولت ترامپ، انتظار می‌رود که ایالات متحده حمایت کمتری از اوکراین ارائه دهد. تشدید مداوم حملات از هر دو طرف ممکن است به عنوان اقدامات راهبردی برای به دست آوردن اهرم فشار در مذاکرات قبل از کاهش حمایت ایالات متحده تلقی شود. مگر اینکه یک رویداد غیرمنتظره، مانند تغییر رژیم یا تبادل هسته‌ای، در دوره ریاست جمهوری ترامپ رخ دهد. در اینجا به برخی از محتمل ترین سناریوها اشاره شده است.
اول، سناریویی که در آن عدم تمایل دولت ترامپ به ادامه حمایت از اوکراین، روسیه و اوکراین را وادار می‌کند تا پای میز مذاکره بنشینند. اخیرا هم پوتین و هم زلنسکی به این موضوع علاقه نشان داده‌اند. در این سناریو، بسیار بعید است که روسیه سرزمین‌های تصرف شده را بازگرداند، زیرا این امر از خط قرمز رهبری آن عبور می‌کند. در همین حال، انتظار می‌رود اوکراین نوعی ضمانت امنیتی را درخواست نماید. از آنجایی که هر دو طرف برای دادن امتیاز احساس فشار می‌کنند، توافق شده است که اوکراین یک منطقه بی‌طرف بین ناتو و روسیه باشد. اتخاذ این راه‌حل جنگ را متوقف می‌کند، به روسیه اجازه می‌دهد تا با دستیابی به هدف خود یعنی دور نگه داشتن ناتو از مرزهای خود، چهره خود را حفظ کند، اوکراین را قادر می‌سازد تا یک کشور مستقل باقی بماند و در نهایت به ناتو اجازه می‌دهد تا با جلوگیری از تسخیر کامل اوکراین توسط روسیه، اعتبار خود را حفظ کند. با این حال، پایداری درازمدت این امکان مشکوک است، زیرا اوکراینی‌ها ممکن است در نهایت احساس کنند مجبور به انتخاب یک گزینه هستند.
دوم، امکان به بن بست رسیدن درگیری نیز وجود دارد. خروج ایالات متحده منجر به از دست دادن انگیزه برای متحدانش برای تداوم حمایت و از دست دادن منابع ورودی برای اوکراین خواهد شد. در این سناریو، در حالی که اروپا متعهد به حفاظت از اوکراین است، جنگ جاری برای کشورهای اروپایی به طور فزاینده‌ای ناپایدار می‌شود. از سوی دیگر، روسیه به برخی اهداف کلیدی نظامی دست می‌یابد و با تامین امنیت سرزمین‌های تصرف شده، آماده توقف احتمالی خصومت‌ها است. اگر آتش‌بس امضا می‌شد، به دلیل تضاد منافع، دستیابی به یک توافق صلح جامع فاصله زیادی داشت. درگیری متوقف و حل نشده باقی می‌ماند و امکان تشدید در آینده نیز وجود داشت. با این حال، این سناریو چالش‌های داخلی قابل توجهی را برای رهبری روسیه ایجاد می‌کند، زیرا آنها باید از دست دادن هزاران نفر را برای دست‌آوردهای محدود سرزمینی و ناتوانی خود در پایان دادن قاطعانه جنگی را که آغاز کردند، توجیه کنند.
در سناریوی سوم، کاهش قابل توجه حمایت آمریکا و اروپا نیز می‌تواند منجر به شکست اوکراین شود. در این سناریو، در حالی که اوکراین به ارسال درخواست کمک ادامه می‌دهد، کشورهای اروپایی به تدریج انگیزه خود را از دست می‌دهند و منجر به اختلافات فزاینده بین آنها می‌شود. این تغییر به روسیه مزیت قابل توجهی می‌دهد و این امکان را به روسیه می‌دهد تا مناطق بیشتری را تصرف کند و کنترل سیاسی غیرمستقیم بر اوکراین را اعمال کند. اگرچه فتح کامل اوکراین بعید و برای روسیه نامطلوب است، زیرا منجر به ایجاد مرزهای مستقیم با اعضای ناتو مانند رومانی و لهستان می‌شود، اوکراین در خطر تبدیل شدن به یک کشور اقماری مشابه بلاروس است. این سناریو در طول زمان به طور قابل توجهی ناتو را تضعیف می‌کند و به طور بالقوه باعث می‌شود که برخی از کشورهای عضو در تعهد خود به این اتحاد تجدید نظر کنند.
سناریوی دیگر این است که خروج ایالات متحده اجباراً مستلزم از دست دادن تعهد از سوی کشورهای اروپایی نباشد، زیرا جنگ مستقیماً آنها را از نظر جغرافیایی تحت تأثیر قرار می‌دهد. با این حال، تشدید تنش می‌تواند درگیری را طولانی کند و در نهایت منجر به مشارکت مستقیم اروپا برای جلوگیری از پیشرفت بیشتر روسیه شود. این سناریو همچنین می‌تواند منجر به یک جنگ تمام عیار بین ناتو و روسیه شود. از سوی دیگر، هر دو طرف می‌توانند تنش‌ها را از طریق حاشیه‌سازی تشدید کنند، که مکرراً نشان دهنده تمایل به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای است. این وضعیت ناپایدار ممکن است ناگزیر باعث درگیری مستقیم بین ناتو و روسیه شود، که با وجود اینکه در حال حاضر چندان محتمل نیست، همچنان یک احتمال است.
در نهایت، بر اساس همان پیش‌فرض‌های خروج ایالات متحده از سناریوی قبلی، اروپا که حمایت خود از اوکراین را تشدید می‌کند، ممکن است روسیه را به سمت تلاش‌های نظامی مدت طولانی با حمایت کشورهای همفکری مانند کره شمالی، چین و ایران سوق دهد. با این حال، روسیه ممکن است در نهایت به دلیل محدودیت‌های اقتصادی و نظامی تحت فشار قرار گیرد و در نتیجه قدرت اهرمی خود را از بین ببرد. این فرسودگی مزیت قابل توجهی را در مذاکرات برای اوکراین فراهم می‌کند که به طور بالقوه منجر به احیای سرزمین‌های تصرف شده می‌شود. در نهایت، این ممکن است حتی به عضویت اوکراین در ناتو منجر شود. با این حال، برای تحقق نتیجه مذکور، جنگ باید برای یک دوره قابل توجه طولانی ادامه یابد.
پیش‌بینی نتیجه یک جنگ به دلیل عوامل متعددی که بسیاری از آنها خارج از کنترل هر یک از طرفین است، ذاتاً پیچیده است. این پیچیدگی درجه بالایی از عدم قطعیت را ایجاد می‌کند و در مواقعی، نظریه‌های تثبیت شده پایان جنگ را به چالش می‌کشد. با این وجود، بر اساس اطلاعات موجود در مورد جنگ اوکراین و برگرفته از بینش‌هایی از اولویت‌های سیاست خارجی گذشته دونالد ترامپ، سناریوهای ذکر شده در بالا برخی از معقول‌ترین راه‌‌حل‌ها را نشان می‌دهند. این سناریوها مشروط به پویایی‌های در حال تحول، از جمله تغییرات ژئوپولیتیک، فشارهای سیاسی داخلی و راهبردهای به کار گرفته شده توسط اوکراین و روسیه و همچنین بازیگران بین‌المللی است. درک این متغیرها بر اهمیت تحلیل مستمر و رویکردهای تطبیقی در ارزیابی مسیر این تعارض تاکید می‌کند.
منابع
۱. Noah Robertson and Leo Shane III. (Feb 28, 2025). Trump berates Ukrainian president, says he’s ‘not ready for peace’. https://www.defensenews.com/news/pentagon-congress/2025/02/28/trump-bera...
۲. Noah Robertson and Leo Shane III. (Feb 28, 2025). Trump berates Ukrainian president, says he’s ‘not ready for peace’. https://www.defensenews.com/news/pentagon-congress/2025/02/28/trump-bera...
۳. Thomas Latschan. (February 13, 2025). What is known of Donald Trump’s ‘peace plan’ for Ukraine?. https://www.dw.com/en/what-is-known-of-donald-trumps-peace-plan-for-ukra...
۴. Roman Goncharenko. (01/07/2025). Kursk: What is Ukraine aiming for with its new advance?. https://www.dw.com/en/kursk-what-is-ukraine-trying-to-achieve-with-its-n...
۵. Thomas Latschan. (February 13, 2025). What is known of Donald Trump’s ‘peace plan’ for Ukraine?. https://www.dw.com/en/what-is-known-of-donald-trumps-peace-plan-for-ukra...
۶. Ibid
۷. Wesley Dockery. (February 12, 2025). Trump says Putin agreed to Ukraine war talks ‘immediately’. https://www.dw.com/en/trump-says-putin-agreed-to-ukraine-war-talks-immed...
۸. Nina Werkhäuser. (February 12, 2025). Munich Security Conference in the shadow of Donald Trump. https://www.dw.com/en/donald-trump-russia-ukraine-war-nato-global-securi...
۹. Anchal Vohra. (February 11, 2025). How will Europe deal with US Defense Secretary Pete Hegseth?. https://www.dw.com/en/how-will-europe-deal-with-us-defense-secretary-pet...
۱۰. Thomas Latschan. (February 13, 2025). What is known of Donald Trump’s ‘peace plan’ for Ukraine?. https://www.dw.com/en/what-is-known-of-donald-trumps-peace-plan-for-ukra...
۱۱. Anghel, V. and Spatafora, G., ‘Global Risks to the EU: A blueprint to navigate the year ahead’, EUISS Commentary, 6 February 2025 (https://www.iss.europa.eu/publications/commentary/global-risks-eu-bluep…).
۱۲. Nataliya Bugayova. (February 11, 2025). Lessons of the Minsk Deal: Breaking the Cycle of Russia’s War Against Ukraine. ISW Press, https://www.understandingwar.org/sites/default/files/Minsk%20Revised%2C%...
۱۳. Peter Dickinson. (November 26, 2024). Putin’s Ukraine obsession began 20 years ago with the Orange Revolution. https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/putins-ukraine-obsess...
۱۴. Андрей Колесников. (۲۰ мая ۲۰۱۵). Почему Кремль закрывает проект «Новороссия». https://carnegieendowment.org/posts/2015/05/why-the-kremlin-is-shutting-...
۱۵. Franklin Holcomb. (September 2017). The Kremlin’s Irregular Army: Ukrainian Separatist Order of Battle. https://www.understandingwar.org/sites/default/files/ISW%20Separatist%20...
۱۶. Full text of the Minsk agreement. (12 Feb 2015). https://www.ft.com/content/21b8f98e-b2a5-11e4-b234-00144feab7de
۱۷. Andrey Ostroukh, Gregory L. White, Julian E. Barnes. (Feb. 12, 2015). Ukraine Peace Talks Yield Cease-Fire Deal. https://www.wsj.com/articles/ukraine-peace-talks-yield-cease-fire-deal-1...
۱۸. Nataliya Bugayova. (February 11, 2025). Lessons of the Minsk Deal: Breaking the Cycle of Russia’s War Against Ukraine. ISW Press, https://www.understandingwar.org/sites/default/files/Minsk%20Revised%2C%...
۱۹. Ibid
۲۰. Nataliya Bugayova, Kateryna Stepanenko, and Frederick W. Kagan. (October 1, 2023). Weakness is Lethal: Why Putin Invaded Ukraine and How the War Must End. https://understandingwar.org/sites/default/files/Weakness%20is%20Lethal%...
۲۱. Nicole Wolkov, Angelica Evans, Kateryna Stepanenko, Olivia Gibson, William Runkel, and George Barros. (December 30, 2024). Russian Offensive Campaign Assessment, December 30, 2024. https://www.understandingwar.org/sites/default/files/Russian%20Offensive...
۲۲. Nataliya Bugayova. (February 11, 2025). Lessons of the Minsk Deal: Breaking the Cycle of Russia’s War Against Ukraine. ISW Press, https://www.understandingwar.org/sites/default/files/Minsk%20Revised%2C%...
۲۳. Nataliya Bugayova, Kateryna Stepanenko, and Frederick W. Kagan. (October 1, 2023). Weakness is Lethal: Why Putin Invaded Ukraine and How the War Must End. https://understandingwar.org/sites/default/files/Weakness%20is%20Lethal%...
۲۴. Franklin Holcomb. (September 2017). The Kremlin’s Irregular Army: Ukrainian Separatist Order of Battle.https://www.understandingwar.org/sites/default/files/ISW%20Separatist%20...
۲۵. Full text of the Minsk agreement. (12 Feb 2015). https://www.ft.com/content/21b8f98e-b2a5-11e4-b234-00144feab7de
۲۶. Treasury Sanctions Individuals and Entities for Sanctions Evasion and Activities Related to the Conflict in Ukraine. (September 1, 2016). https://home.treasury.gov/news/press-releases/jl5048
۲۷. Duncan Allan. (17 December 2020). The Minsk Conundrum: Western Policy and Russia’s War in Eastern Ukraine. https://www.chathamhouse.org/2020/05/minsk-conundrum-western-policy-and-...
۲۸. Nataliya Bugayova. (February 11, 2025). Lessons of the Minsk Deal: Breaking the Cycle of Russia’s War Against Ukraine. ISW Press, https://www.understandingwar.org/sites/default/files/Minsk%20Revised%2C%...
۲۹. Vladimir Socor. (November 30, 2023). Russia Playing Cat-and-Mouse with OSCE (Part Two). https://jamestown.org/program/russia-playing-cat-and-mouse-with-osce-par...
۳۰. Nataliya Bugayova. (February 11, 2025). Lessons of the Minsk Deal: Breaking the Cycle of Russia’s War Against Ukraine. ISW Press, https://www.understandingwar.org/sites/default/files/Minsk%20Revised%2C%...
۳۱. Nataliya Bugayova. (February 11, 2025). Lessons of the Minsk Deal: Breaking the Cycle of Russia’s War Against Ukraine. ISW Press, https://www.understandingwar.org/sites/default/files/Minsk%20Revised%2C%...
۳۲. George Barros. (January 15, 2025). Russia’s Quiet Conquest: Belarus. https://www.understandingwar.org/sites/default/files/Russia%27s%20Quiet%...
۳۳. نووروسیه (به روسی: Новороссия، به انگلیسی: Novorossiya)، به معنای روسیه نو که گاه روسیه جنوبی نامیده می‌شود، عنوانی تاریخی منطقه شمال دریای سیاه در امپراتوری روسیه (امروزه بخشی از اوکراین) بود. نووروسیه در اوکراین بیشتر به نام استپووینا (سرزمین استپی) یا نیز (سرزمین پایین) شناخته می‌شد.
۳۴. Franklin Holcomb. (September 2017). The Kremlin’s Irregular Army: Ukrainian Separatist Order of Battle.https://www.understandingwar.org/sites/default/files/ISW%20Separatist%20...
۳۵. James Marson. (Sept. 2, 2014). Ukraine Suffers Harsh Defeat in Eastern Town. https://www.wsj.com/articles/ukraine-suffers-harsh-defeat-in-eastern-tow...
۳۶. Franklin Holcomb. (September 2017). The Kremlin’s Irregular Army: Ukrainian Separatist Order of Battle.https://www.understandingwar.org/sites/default/files/ISW%20Separatist%20...
۳۷. Nataliya Bugayova with George Barros. (December 7, 2019). The Perils of Talks on Russia’s War in Ukraine. https://www.iswresearch.org/2019/12/the-perils-of-talks-on-russias-war-i...
۳۸. https://www.iswresearch.org/2020/02/russia-in-review-kremlins-fake-de.html; https://www.iswresearch.org/2020/06/russia-in-review-kremlin-pressure-on... https://www.understandingwar.org/backgrounder/russia-review-kremlin-misd... https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign...
۳۹. Nataliya Bugayova with George Barros. (04. Dec.2020). Isolation”: Donetsk’s Torture Prison. https://hir.harvard.edu/donetsks-isolation-torture-prison/
۴۰. Jack Watling. (14 June 2022). Macron Must Avoid the Immolation of French Influence. https://www.rusi.org/explore-our-research/publications/commentary/macron...
۴۱. Christopher Miller. (October 02, 2019). Explainer: What Is The Steinmeier Formula — And Did Zelenskiy Just Capitulate To Moscow?. https://www.rferl.org/a/what-is-the-steinmeier-formula-and-did-zelenskiy...
۴۲. RFE/RL. (September 05, 2017). Putin Warns U.S. Against Supplying Ukraine with Lethal Weapons. https://www.rferl.org/a/russia-ukraine-putin-warns-us-supply-lethal-weap...
۴۳. https://www.nytimes.com/2015/06/12/world/europe/defying-obama-many-in-co... https://www.dw dot com/en/study-suggests-arming-ukraine-would-prolong-conflict/a-18249802; https://www.wsj.com/articles/message-from-battlefield-ukraine-1438106297; https://www.nytimes.com/2017/08/25/opinion/united-states-arm-ukraine-mis...
۴۴. Christopher Miller. (April 30, 2018). U.S. Confirms Delivery of Javelin Antitank Missiles to Ukraine. https://www.rferl.org/a/javelin-missile-delivery-ukraine-us-confirmed/29...
۴۵. Riley Bailey and Frederick W. Kagan. (May 22, 2024). How Delays in Western Aid Gave Russia the Initiative: From the Ukrainian Counteroffensive to Kharkiv. https://www.understandingwar.org/backgrounder/how-delays-western-aid-gav...
۴۶. Roland Oliphant. (07 November 2024). Trump mulls Ukraine peace plan: British troops patrolling an 800-mile buffer zone. https://www.telegraph.co.uk/world-news/2024/11/07/donald-trump-ukraine-p...
۴۷. Оксана Музыченко. (۰۹.۱۱.۲۴). Появился очередной “мирный план” Трампа относительно Украины: что о нем известно, https://tsn.ua/ru/politika/poyavilsya-ocherednoy-mirnyy-plan-trampa-otno...
۴۸. Оксана Музыченко. (۰۸.۱۱.۲۴). Курск в обмен на оккупированные территории Украины: раскрыты детали плана Трампа. https://tsn.ua/ru/authors/oksana-muzychenko
۴۹. Михаил Кириллов (۲۸ января ۲۰۲۵). «Перемирие будет к Пасхе» Как Дональд Трамп намерен завершить конфликт на Украине за ۱۰۰ дней и что он готов предложить России?, https://lenta.ru/articles/2025/01/28/conflict-100/
۵۰. Ibid
۵۱. План Трампа для завершения войны в Украине: что известно о методах давления на рф. (۲۸ января ۲۰۲۵). https://unn.ua/ru/news/100-dnevnii-plan-trampa-trebovaniya-i-richagi-dav...
۵۲. Ibid
۵۳. Ali Mammadov. (Nov 28 2024). Five Scenarios for the War in Ukraine Under a Trump Presidency. https://www.e-ir.info/pdf/106833
