دکتر خسرویان، مدیرعامل اندیشکده اسرا گفت: مسائل سیاسی و امنیتی می توانند منبعث از هر رخدادی باشند. گاهی اوقات غیرسیاسی ترین مسائل موجد بحران هایی در سطح امنیت ملی می شوند.
به گزارش خبرگزاری برنا ؛ در روزهایی که کشور درگیر ویروس کرونای جدید است، اندیشکده اسرا گزارش هایی با رویکرد سیاستگذاری عمومی در حوزه مسائل سیاسی و امنیتی تهیه کرده که مواجهه با این اپیدمی را از نقطه نظر سیاسی و امنیتی مورد بررسی قرار داده است.
به سراغ دکتر عرفان خسرویان مدیرعامل اندیشکده اسرا رفتیم تا ضمن گفت و گویی دوستانه با ایشان، از پیشینه، اهداف و فعالیت های این اندیشکده برایمان بگویند.
دکتر خسرویان در ابتدا صحبت های خود مختصراً به پیشینه و اهداف اندیشکده اسرا پرداخت و گفت: اندیشکده اسرا با مأموریت انجام پژوهش های کاربردی در حوزه های سیاسی و امنیتی ذیل مرکز پژوهشی آرا فعالیت می کند. از سوی دیگر این اندیشکده به دنبال شناسایی و پرورش نخبگان سیاسی و امنیتی است تا از طریق آموزش، پرورش و حمایت علمی آنان گامی در راستای تحول کشور با اتکاء به ظرفیت های درونی و مبتنی بر روحیه نسل جوان بردارد.
در ادامه خسرویان در پاسخ به اینکه چطور در بحبوحه شیوع کرونا به فکر تهیه و تدوین گزارش های سیاسی و امنیتی در خصوص این ویروس افتادند، گفت: به هر حال مسائل سیاسی و امنیتی می توانند منبعث از هر رخدادی باشند. گاهی اوقات غیرسیاسی ترین مسائل موجد بحران هایی در سطح امنیت ملی می شوند. برای مثال پتانسیل بسیج مردمی در مواجهه با شیوع ویروسی مثل کووید ۱۹ ریشه در میزان مقبولیت نظام سیاسی دارد که این به نوبه خود یک مسئله کاملا سیاسی است. یا از جهات دیگر بسیاری دول و گروه های متخاصم بعضاً داخلی و عمدتاً خارجی چنان که دیدید از یک مسئله مربوط به حوزه بهداشتی و درمان، در صدد استخراج بحران های امنیتی بر آمدند. از این جهت ما بلافاصله به گردآوری اطلاعات و رصد کنش‌ها و سپس تحلیل داده ها و واکنش روی آوردیم که خروجی اش تا کنون در قالب گزارش های سیاستی در اختیار جامعه علمی کشور قرار گرفته است و به دلیل اهمیت رسانه در شرایط کنونی، در حال رسانه ای سازی آن ها نیز هستیم.
این عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به اینکه از ابتدای رخ دادن کرونا مرکز پژوهشی آرا تمام توان خود را مصروف کاهش خسارات این ویروس کرده است گفت: اندیشکده اسرا به عنوان دپارتمان پژوهش های سیاسی و امنیتی مرکز، گزارش هایی با عناوین «بسیج دانش و فناوری نیروهای مردمی در مواجهه با کرونا»، «بررسی ابعاد بیوتروریسم ویروس کرونا»، «بایدها و نبایدهای انتظامی؛ پیش، حین و پس از شیوع کرونا»، «نقش شیوع کرونا در حوزه امنیت و ثبات» و . . . در سایت مرکز پژوهشی آرا منتشر کرده است.
خسرویان در پایان با تصریح بر اینکه روند رصد، تحلیل و ارائه راه حل برای مقابله با کرونا در عرصه های مختلف سیاسی و امنیتی کلان کشور در حال ادامه است، عنوان داشت: در شرایط فعلی، پتانسیل علمی و دانشگاهی کشور قادر است کمک شایانی برای مدیران سیاسی و امنیتی باشد و امیدواریم از این رهگذر جامعه علمی کشور درگیر نظام مسائل و حل آن ها شود.
محمدمهدی سلیمی، عضو اندیشکده اسرا و کارشناس مسائل سیاسی و رسانه گفت: اروپایی‌ها هنوز کاری درباره تعهدات برجام انجام نداده، قدم به قدم برای ما شرطگذاری می‌کنند. برای همین به نظرم رویکرد اروپایی‌ها برای برداشتن هر قدم کوچک به همراه شرط‌های پی در پی قدری برای ما خطرناک است.
برنامه گفت‌وگوی سیاسی با موضوع «تحلیل مواضع اروپایی ها برای نگه داشتن ایران در برجام» با حضور محمدمهدی سلیمی، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه روی آنتن رادیوگفت‌وگو رفت.
محمدمهدی سلیمی در مصاحبه با رادیوگفت‌وگو بیان کرد: اروپا اقدام عملی برای برطرف کردن نیازها و خواسته‌های اقتصادی ایران انجام نمی‌دهد. اگرچه به نوعی می‌خواهد نقش پلیس خوب را بازی بکند، اما اگر از یک زاویه دیگر به موضوع اینستکس نگاه کنیم، نیازمند بررسی و شناخت جنس دیپلماسی آمریکا و اروپاست. زیرا نیازهای اساسی اروپا در حوزه اقتصادی و امنیتی به آمریکا باعث می‌شود که آنها نتوانند اقدامات عملی درباره کاهش نیازهای اقتصادی ایران انجام بدهند. از آنجا که آمریکا سهم به سزایی در حوزه اقتصادی و امنیتی دارد، این سهم به سزا باعث شده اروپا قادر به اقدام عملی برای برطرف کردن مشکلات اقتصادی ایران نباشد.
عضو اندیشکده اسرا افزود: حال باید دید جمهوری‌اسلامی با برجام چه می کند که در عین حال منجر به باز شدن پرونده‌اش در شورای امنیت نشود و یکسری اقدامات عملی برای برطرف کردن نیازهای مالی‌اش انجام دهد؟ از سوی دیگر در تعهدات برجامی کشورهای اروپایی اشکالاتی وجود دارد. نخست اینکه در صورت برطرف نشدن مشکلات مالی و اقتصادی ایران، اروپا به شکلی جبران بکند؟ هنوز در این رابطه قدم قابل اعتنایی برداشته نشده است. از سوی دیگر نفت که مهم‌ترین و اساسی‌ترین نیازهای اقتصادی و تجاری ما را مرتفع می‌کند، فروش آن به راحتی ممکن نیست. حال آنکه قرار بود، اروپا راه حلی برای این مشکل ارائه کند. دریغ از یک قدم عملی!
استاد روابط بین‌الملل ادامه داد: بر خلاف برخی از کارشناسان، با خوش‌بینی در عرصه بین‌الملل آن هم در برابر کشورهایی مانند آمریکا مخالف هستم. اروپایی‌ها نیز تنها می‌خواهند نقش پلیس خوب را بازی کنند. آنها تعهدات برجامی خود را آنقدر کش دادند تا تحریم‌های دوباره آمریکا تثبیت شود. همان‌طور که قبلا اشاره کردم اروپا وابستگی‌های زیادی در حوزه اقتصاد و امنیت به آمریکا دارد، اما هم می‌خواهد جمهوری‌اسلامی را در برجام نگه دارد و هم به دنبال حفظ حمایت های آمریکاست.
محمدمهدی سلیمی گفت: حقوق بین‌الملل ماحصل همکاری‌های متقابل کشورهاست و یک‌جانبه نیست. بالاخره اروپا از شرایطی برخوردا است که می‌تواند برادریش را ثابت کند، اما در این این میان هر قدم کوچک اروپایی‌ها مسائلی برای ما به همراه داد. برای مثال در هر قدمی بحث شفافیت مالی را پیش می کشند و به دنبال آن بحث FATF را پررنگ می کنند. اروپایی‌ها هنوز کاری درباره تعهدات برجام انجام نداده، قدم به قدم برای ما شرطگذاری می‌کنند. برای همین به نظرم رویکرد این مدل تعامل اروپایی ها برای ما خطرناک خواهد بود.
عضو اندیشکده اسرا در پایان اظهار داشت: به نظرم با سابقه‌ای که از آمریکا و اروپا داریم، در شرایط کنونی راه حل ما دیپلماسی متحرک و هدفمند است. به شرطی که محاسبات ما در عرصه بین‌الملل بسیار دقیق باشد. باید معامله‌گر خوبی باشیم و ادبیات ما در مذاکره به سمت معامله برود. یعنی وقتی چیزی می دهیم، قرار است چه چیزی عایدمان بشود؟ در حالی که با کشورهای مواجه هستیم که در عرصه بین‌الملل کاملا واقع‌گرایانه فعالیت می‌کنند. از طرفی ما باید نگاه همه جانبه به جهان داشته باشیم. نباید گزینشی عمل کرد. ضمن اینکه تعریف مشخصی از اهداف‌مان داشته باشیم. در این صورت است که قادر خواهیم بود کنشگری فعالانه در عرصه بین‌الملل داشته باشیم.
مهدی مشکینی گفت: زم بیش از ۵۰۰ منبع خبری در داخل داشت، اکنون باید آن منابع خبری شناسایی و منهدم شوند، لذا تصور نمی‌کنم جریان ضدانقلاب دیگر بتواند چنین شبکه‌ای را شکل دهد. زیرا این ضربه، بسیار سنگین بود.
برنامه گفت‌وگوی سیاسی با موضوع «تحلیل بازتاب دستگیری روح‌الله زم و اشراف اطلاعاتی سپاه پاسداران» با حضور مهدی مشکینی، کارشناس مسائل رسانه و از پژوهشگران اندیشکده اسراء روی آنتن شبکه رادیوگفت‌وگو رفت.
این فعال رسانه ای عنوان داشت: قبل از هر توضیحی باید این سخن آقای طائب، رئیس سازمان اطلاعات سپاه را یادآور شوم که زمان سیلی‌های سخت به جریان‌های ضد انقلاب فرا رسیده است. بسیاری از تحلیلگران سیاسی وقتی این سخن را شنیدند، تصور نمی‌کردند منظور از سیلی سخت چنین سیلی باشد که یک شبکه ضد امنیتی را به طور کامل فرو پاشد.
وی افزود: به نظرم بازداشت زم، فقط بازداشت یک فرد یا گروه، سردبیر یا ادمین یک کانال تلگرامی نیست، بلکه یک شبکه منسجم وابسته به فرانسه و یک شبکه ضد امنیت ملی که میلیون‌ها دلار پول برای هزینه‌های نیروی انسانی، تکنولوژی پیشرفته و حفاظتش تدارک دیده شده بود. به طوری که حفاظت از زم شاید بالاتر از یک وزیر بلندپایه فرانسوی بود، یعنی این فرد به اندازه یک عضو کابینه برای فرانسه اهمیت داشت. زم تنها یک جاسوس نبود، بلکه او یک عامل امنیتی بود که از طریق دیتاها و اطلاعاتی که از طریق گروه‌های ضد انقلاب و منافقین گرفته بود، یک شبکه ضد امنیت تشکیل داده بود و البته به نظرم مشکلات زیادی را هم برای ما به وجود آورد.
کارشناس مسائل رسانه ادامه داد: یکی از مسائلی که زم برای ما به وجود آورد، مساله مربوط به اعتراضات دی ماه ۹۶ بود. او بر اعتراضات به حق مردم که به دلیل مسائل معیشتی و ناشی از ناکارآمدی‌های مدیریتی بود سوار شد و با دخالت خود آن را به یک مسئله امنیتی تبدیل کرد. این بزرگ‌ترین ظلمی بود که زم و شبکه پشتیبان آن در حق مردم کردند. همچنین در موضوع تحریم‌ها، این شبکه ضدامنیتی مدام متوسل به مسیرهایی می‌شد که ما از طریق آن تحریم‌ها را دور می‌زدیم و آنها را به صورت علنی منتشر می‌کرد.
مهدی مشکینی گفت: آن‌طوری که شنیدم دو سال سازمان اطلاعات سپاه این جریان را تحت نظر داشته است. البته برخی می‌گویند دستگاه اطلاعاتی ما می‌توانست زم را زیر ضربه قرار دهد و خیلی زودتر او را به دام بیندازد، چرا چنین کاری نکرده؟ به نظرم ساختار و سازمان امنیتی ما قصد انهدام یک شبکه را داشته است و نه یک فرد را.
وی افزود: اگر سازمان اطلاعات سپاه می‌خواست به راحتی می‌توانست فردی مانند زم را حذف کند، اما با یک راهبرد مشخص سعی کرد تا همراهان وی را نیز شناسایی کند. زم گفته بود بیش از ۵۰۰ منبع خبری دارد، حال باید آن منابع خبری در داخل کشور شناسایی شوند که خیلی موضوع مهمی است و اگر این شبکه شناسایی شود، تصور نمی‌کنم جریان ضدانقلاب دیگر بتواند تا سال‌ها چنین شبکه‌ای را شکل بدهد.
کارشناس مسائل رسانه در مصاحبه با رادیو گفتوگو بیان کرد: من تصور می‌کنم سپاه در خصوص گام دوم، تا کنون به وظایف خودش به خوبی عمل کرده است. ابتدا زدن پهپاد آمریکایی و پس از آن شبکه ضدامنیتی زم. سپاه قدم‌های بزرگی را در گام دوم برداشته و شاید اولین جریان یا نهادی بوده که این قدر سریع به وعده رهبری برای تحقق بیانیه گام دوم عمل کرده باشد.
عضو دپارتمان سیاسی مرکز پژوهشی آرا در مصاحبه با رادیو گفتوگو با اشاره به بازار داغ مذاکره با غرب گفت: در یک تصویر راجع به مذاکرات دیدم که هویجی در دست موش و پنیری در دست خرگوش پنیر است. این تصویر حکایت از آن داشت که طرفین مذاکره با یک بده و بستان ساده کنار خواهند آمد. اما درباره ما و آمریکایی ها، اختلافات ماهوی است و نباید آن را به سطوح شکلی و تاکتیکی فروکاست.
برنامه گفت‌وگوی سیاسی با موضوع «تحلیل و تبیین مقاومت در اندیشه رهبری به خصوص محور مقاومت در منطقه» با حضور علی خالقی پور، کارشناس مسائل سیاسی و عضو دپارتمان سیاسی مرکز پژوهشی آرا روی آنتن رادیوگفت‌وگو رفت.
علی خالقی‌پور در ابتدای صحبت های خود اشاره داشت: تصور می‌کنم سال گذشته بود که گروه «ب» بیانیه ای علیه ایران صادر کرد مبنی بر اینکه جمهوری‌اسلامی در خاورمیانه ۱۵ میلیارد دلار خرج کرده است. البته که این مبلغ اغراق است و برای اینکه مردم ما را نسبت به نظام بدبین کنند مطرح شده است. چند روز بعد ترامپ اعلام کرد، آمریکا ۷ تریلیون دلار در خاورمیانه خرج کرده است و این تاسف‌بار است که با هواپیمای چراغ خاموش در عراق می‌نشینیم. این موضوع نکته بسیار مهمی است، مقایسه کنید ۱۵ میلیارد دلار کجا و ۷ تریلیون دلار کجا!
این کارشناس مسائل سیاسی ادامه داد: مقایسه هزینه‌ای که آمریکا در منطقه خرج کرد با جمهوری‌اسلامی نشان دهنده یکی از مولفه‌های پیروزی مقاومت در منطقه است. از آن طرف برخی از مسئولان ما بر این باور هستند چون ما زبان انگلیسی می‌دانیم غرب به مذاکره با ما تمایل دارد! برجام حاصل چه بود؟ حاصل اینکه جمهوری‌اسلامی به غنی‌سازی ۲۰ درصد رسید. در حقیقت با وجود ترور دانشمندان هسته‌ای و حملات سایبری که به نیروگاه‌های ما داشتند، این مقاومت بود که امکان مذاکره را فراهم کرد. با توجه به جهش ایران در حوزه فناوری هسته ای بود که غرب به مذاکره با ما روی آورد و نه اینکه دولت ما تغییر کرد و یک تیم غرب‌پسند و انگلیسی‌دان بر سر کار آمد.
عضو دپارتمان سیاسی مرکز پژوهشی آرا عنوان داشت: از یک طرف مقام رهبری بارها در سخنان‌شان تاکید کردند، دشمنی ما با غرب قائم به شخص نیست. در حالی که برخی از سیاستمداران ما می‌گویند اوباما خوب بود، اما ترامپ دیوانه است. گروه «ب» فلان است و گروه «ج» بهمان. سیاست آمریکا قائم به شخص نیست، ممکن است روش متفاوت باشد اما هدف همه سیاستگذاران آمریکا یکی است. جان کری هم اخیرا گفته بود ترامپ یک روش اشتباه برای خودش اتخاذ کرد، ما نیز قصد داشتیم بعد از اینکه برجام را امضا کردیم، بگوییم یا مسائل موشکی را قبول کنید یا ما از برجام خارج می‌شویم.
خالقی افزود: دولت قبلی ایالات متحده قصد داشت با فشار بر افکار عمومی جمهوری‌اسلامی ناچار کنند سایر مسائل را هم بپذیرد و اگر نپذیرفت تهدید به خروج از برجام کند. اما ترامپ ابتدا خارج شد و بعد پیوستن مجددش را منوط به امتیازدهی بیشتر ایران کرد. لذا رویکرد سیاستمداران آمریکایی نشان می‌دهد که آنها شیوه و روشی متفاوت دارند، اما در پایان همه یک هدف دارند.
وی افزود: در یک تصویر بسیار مشهوری از مذاکره چنین ترسیم شده که یک موش در برابر یک خرگوش برای مذاکره آمده است که در دست موش هویچ است و در دست خرگوش پنیر. این تصویر حکایت از آن داشت که آنها اختلاف منافع داشتند که بر سر میز مذاکره آمدند، نه اختلاف ذاتی و ماهوی. در حالی که رهبری فرمودند رابطه ما با آمریکا گرگ و میش است و این دقیقا به این موضوع اشاره دارد که ما در ذات و هویت با هم اختلاف داریم و نه صرف منافع.
کارشناس مسائل سیاسی در پایان بیان کرد: دو رویکرد درباره نظام سلطه و استکبار وجود دارد. یکی سازش و دیگری مقاومت. این دو ۱۸۰ درجه با یکدیگر متفاوت دارند. مثلا یکی از این اختلاف‌ها تصور تاکتیکی بودن نزاع طرفین است. طرفداران رویکرد سازش بر این باورند که اختلافشان با نظام سلطه و غرب در تاکتیک است، اما انقلابیون و طرفداران مقاومت حرفشان این است که اختلاف با نظام سلطه ماهوی است و در اصل و هویت با هم اختلاف دارند.
عضو دپارتمان سیاسی مرکز پژوهشی آرا در مصاحبه با رادیو گفتوگو با اشاره به دستگیری هفده جاسوس گفت: خوشبختانه اتفاقاتی که افتاده و ما امروز نتایج آن را می‌بینیم مایه حیرت دشمن شده که ما ارتباطات امن نفوذی‌ها را نیز شناسایی کردیم.
برنامه گفت‌وگوی سیاسی با موضوع «بررسی نفوذ وزارت اطلاعات ایران به سیستم امن آمریکایی‌ها» با حضور دکتر آرش پاک‌اندیش، عضو هیئت علمی دانشگاه، عضو دپارتمان سیاسی مرکز پژوهشی آرا و کارشناس حوزه امنیت روی آنتن رادیوگفت‌وگو رفت.
آرش پاک‌اندیش در مصاحبه با رادیوگفت‌وگو اظهار کرد: مجاهدت‌های خاموش در حوزه میدانی و اطلاعاتی کار خودش را می‌کند اما کسانی که به عنوان مدیران اقتصادی و فرهنگی ایفای نقش می‌کنند را مردم قضاوت کنند که به چه میزان سعی در دوری از نفوذ دارند و با رویکرد خود توانستند خلاف جهت نفوذ وارد عمل شوند. بارها مقام معظم رهبری فرمودند: یکی از ابزار نفوذ مستقیم از طریق مذاکره با آمریکاست.
وی افزود: اما اینکه حالا یک نهضتی راه افتاده و باز هم نظریه تولید می‌کنند در رسانه‌های خودشان و رسانه‌های برون مرزی و داخلی که من به آنها لقب نوکران بی‌مزد و مواجب در داخل دادم، اگرچه بعضی‌ها با مزد و مواجب هستند، آنها که بی‌مزد و مواجبند که دیگر خیلی بدبخت هستند، دایم در شیپور مذاکره می‌دمند. مذاکره ابزاری در دست امریکایی ها برای نفوذ است و طی این چهل سال مردم با مقاومت و جان فشانی در مقابل نظام سلطه ضرباتی وارد آوردند و لذا جریان امریکایی-صهیونیستی به دنبال انتقام از مردم با ایجاد نارضایتی داخلی است. بحث حمله نظامی کاملا منتفی است اما سال هاست که موضوع جنگ نرم مطرح است و با هوشیاری جامعه اطلاعاتی کشور دستاوردهای بی نظیری در زمینه انهدام و خنثی سازی شبکه های جاسوسی انجام گرفته است.
عضو اندیشکده اسرا ادامه داد: در جنگ نرم برای اینکه کشور کمتر آسیب ببیند و به آن حد آخر نرسیم که همیشه بخواهیم تهاجم بکنیم، همیشه می‌گویند پیشگیری بهتر از درمان است، اکنون ما مدام در حال درمان هستیم و به این شکل انرژی کشور صرف می‌شود. بالاخره بودجه و نیروی انسانی نیاز است، بهترین فرزندان این کشور در این زمینه در حال جانفشانی هستند، حال طیفی از آنها برون مرزی به عنوان مدافعین حرم بودند، از آن طرف افرادی هم هستند که آنها مظلوم‌ترین افرادند، بدون نام و نشان خدمت می‌کنند. لذا در اینجا باید فکری به حال گلوگاه مذاکره با آمریکا شود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه اظهار داشت: در پاسخ به کسانی که مدام مذاکره با آمریکا را تئوریزه می‌کنند، در همین دستگیری‌های اخیر، همین هفده نفر جاسوس را می‌بینیم در حالی در عقبه آنها یک شبکه گسترده است. در همه عرصه ها از جمله فروش اطلاعات سایبری، اقتصادی، هسته‌ای و همه اینها که می‌تواند با زندگی مردم مستقیم و غیرمستقیم در ارتباط باشد دارند فعالیت می کنند. این مونوپل را کدام بستر برای حضور راحت این قبیل افراد فراهم می‌آورد؟ لذا باید آن مونوپل و کریدور بسته شود. در این میان سفرهای که باز است، باید جمع شود. برخی از آنها در پوشش دانشگاهی، بعضی در کسوت رسانه‌ای با تقسیم کار وارد میدان شدند و با برگزاری کنفرانس‌های به ظاهر علمی کریدوری برای عوامل نفوذی فراهم می‌کنند. تحت عنوان اینکه می‌خواهیم به شما کمک کنیم تا تبادل علمی اتفاق بیفتد.
وی افزود: این سخنان، حرفهای خیلی خوبی است، اما وظیفه رسانه آگاه و مستقل روشنگری است. به اعتقاد من رسانه‌ها در این حوزه کم‌کاری کردند. تنها وجه سیاسی مذاکرات را پررنگ کردند، در حالی ما اکنون در دانشگاه حضور داریم و بچه‌هایی که متولدین دهه ۷۰ هستند، بچه‌های ۱۹ و ۲۰ سال که از مدارس به دانشگاه می‌آیند، مساله و تلقی‌شان چیزهای دیگری است. حال باید پرسید رسانه ی مسئول، چه کمکی در تبیین و روشنگری انجام داده‌است؟ رویکرد حرفهای وزارت اطلاعات جمهوری‌اسلامی در دو موضوع است، نخست موضوع اشراف اطلاعاتی بر جاسوسان داخل کشور و دوم ضربه به شبکه جاسوسی.
این کارشناس حوزه امنیت بیان داشت: در واقع آنچه که وزارت اطلاعات در همکاری با سایر دستگاه‌های اطلاعاتی کشور در داخل مدیریت می‌کند که نمونه بارز آن با همین دستگیری‌های اخیر که با آن موضوع مرتبط است، سی. ای . ای در دو بخش از بستر اینترنت علیه کشورها استفاده کرد، حملات سایبری و ارتباط امن. ما در این دو حوزه آسیب‌پذیر بودیم، اما خوشبختانه امروز ارتباطات امن نفوذی‌ها را نیز شناسایی کردیم.